บ้านทรายทอง

บ้านทรายทอง (2499/1956) เป็นภาพยนตร์ชีวิตยอดเยี่ยม สีสด รักกระจุ๋มกระจิ๋ม หวานชื่น ซึ้งใจยิ่งกว่า สลักจิต ที่ เสรีภาพยนตร์ กล้ารับรองว่าดีจริง เจ้าพระยาราชาพิพิธ ต้นตระกูลพินิตนันท์ เจ้าของคฤหาสน์บ้านทรายทอง มีลูกชายสองคน คนโตคือ พระยาราชาพิพิธ เจริญรอยตามพ่อ ส่วน สุรพล ลูกชายคนรอง ไม่ยอมทำงานราชการจึงถูกตัดออกจากกองมรดก ภริยาของเจ้าพระยาฯ เป็นห่วงลูกชายคนเล็กจึงทำพินัยกรรมยกบ้านทรายทองให้เป็นสมบัติแก่สุรพล แต่พระยาราชาพิพิธไม่ยอมปฏิบัติตาม ยึดเอาบ้านทรายทองเป็นของตน สุรพลมีลูกชายชื่อ พนา นิสัยคล้ายตนเอง ขยันทำงานจนได้เป็น พระยาดุลยธรรมพินิจ พนาแต่งงานกับหญิงชาวบ้านและมีลูกสามคนคือ พจมาน พจนา และพจนีย์ ก่อนตายได้สั่งเสียให้พจมานไปอยู่กับ หม่อมพรรณราย ลูกสาวของพระยาราชาพิพิธที่บ้านทรายทอง หม่อมพรรณรายเป็นคนเห็นแก่ตัว มีบุตรกับหม่อมเจ้าสว่างวงศ์สี่คนคือ ม.ร.ว.ภารดี หรือ หญิงใหญ่ ม.ร.ว.ภราดา หรือ ชายกลาง ม.ร.ว. ภาวินี หรือ หญิงเล็ก และ ม.ร.ว. ภาณุทัต หรือ ชายน้อย หม่อมพรรณรายไม่อยากรับอุปการะพจมาน จึงร่วมกับหญิงเล็กกลั่นแกล้งพจมานมีเพียงหญิงใหญ่กับชายกลางที่คอยช่วยเหลือ แต่เมื่อชายกลางต้องไปทำงานต่างประเทศ หม่อมพรรณรายกับหญิงเล็กก็รวมหัวกันวางแผนทำร้ายพจมาน แต่กรรมตามสนอง เพราะทำให้ หม่อมเจ้าเอนก คู่หมั้นของหญิงเล็กเห็นธาตุแท้จึงขอถอนหมั้น พระยาราชาพิพิธซึ่งกำลังอยู่ในบั้นปลายชีวิตเริ่มรู้สึกผิดในสิ่งที่ตนเองทำไว้ จึงคิดจะคืนบ้านทรายทองแต่พจมานปฏิเสธและกลับไปหาแม่ที่อยุธยา เมื่อชายกลางกลับจากต่างประเทศจึงรีบลงเรือไปตามพจมาน และขอร้องให้พจมานเลือกว่าจะแต่งงานกับใครระหว่างเศรษฐีอยุธยาหรือหม่อมเจ้าอเนก แต่พจมานไม่ขอเลือกทั้งสองคนเพราะได้มอบหัวใจให้ชายกลางซึ่งคอยช่วยเหลือเธอมาโดยตลอด