กุหลาบพระนคร

กุหลาบนครสวรรค์ (2479/1936) ณ ท้องทุ่งตำบลโกรกพระ จังหวัดนครสวรรค์ ยังมีความรักตามประสาชายหนุ่มหญิงสาวอย่าง เฉิด และ เนียน อยู่ที่ปลายทุ่ง แต่ความรักของทั้งคู่มิได้ราบรื่นดั่งใจหวัง เพราะเฉิดนั้นเป็นคนยากจน ในขณะที่เนียนเป็นลูกสาวของ กำนันสี ผู้ใหญ่ซึ่งคอยอุปถัมภ์ให้เฉิดได้มีการศึกษา แม้เฉิดจะรักเนียนแต่ก็จำต้องเก็บงำความรู้สึกไว้กระทั่งวันหนึ่ง เฉิดเกิดเผลอใจเอ่ยรักแก่เนียนในขณะที่เนียนก็ยอมรับว่าเธอเองก็มีใจให้เฉิด หนุ่มสาวทั้งสองจึงลอบสัมพันธ์กันอย่างลึกซึ้ง จนต่างรู้ว่าทั้งคู่คงมิอาจจะพรากจากกัน แต่แล้ววันหนึ่ง นักเลงเมืองกรุงอย่างชิตก็ดันเข้ามาก่อเรื่องหมายใจจะเอาตัวเนียนไป เฉิดจึงต้องตรงเข้าไปต่อสู้ด้วยความชุลมุนชิตจึงชักปืนขึ้นยิงสู้ อนิจจากระสุนพลาดไปถูก นางช้อย มารดาของเฉิดเสียชีวิต กระนั้นก่อนตายช้อยได้บอกความจริงแก่เฉิดว่าแท้จริงเขาคือ ชาญ เป็นลูกชายของ พระยาเทพศรีสุนทร ผู้ดีเมืองกรุง เมื่อรู้ดังนั้นเฉิดจึงเดินทางบ่ายหน้าไปตามหาบิดา แม้ต้องจากกับเนียนแต่เขาก็ให้คำมั่นว่าจะกลับมาสู่ขอเธอ ครั้นเมื่อถึงบ้านของท่านเจ้าคุณ เฉิดจึงเปิดเผยตัวแก่ท่านเจ้าคุณ จนท่านเจ้าคุณถึงแก่ความปีติ จึงรับเฉิดมาดูแล เฉิดเปลี่ยนสภาพจากชายผู้ยากไร้กลายมาเป็นเศรษฐีเมืองกรุง แต่แล้วฐานะที่เปลี่ยนไปก็ทำให้ใจของเฉิดเปลี่ยนตาม เมื่อเขาดันมาหลงเสน่ห์ วิลัย สาวสวยเมืองกรุงจนถอนตัวไม่ขึ้น หลงลืมสัญญาที่ให้ไว้กับเนียน ฝ่ายเนียนที่ยังยึดมั่นในคำสัญญาก็เลิกที่จะรอและตัดสินใจหนีออกจากบ้านเพื่อมาตามหาเฉิด แม้ทางบ้านจะจัดให้เธอได้แต่งงานกับนายอำเภอหนุ่ม เมื่อเนียนเดินทางมาถึงบ้านท่านเจ้าคุณจึงได้พบกับเฉิดอีกครั้ง แต่เฉิดกลับไม่ยอมรับเนียนดังที่เคยให้สัญญา ซ้ำร้ายยังบอกเนียนว่าเขากำลังจะแต่งงานกับวิลัย หารู้ไม่ว่าแท้จริงวิลัยคือหญิงร้ายที่หมายจะฮุบสมบัติของเฉิด เมื่อท่านเจ้าคุณทราบเรื่องจึงโกรธเฉิดที่ไม่มีความรับผิดชอบ และตัดเฉิดออกจากกองมรดก เมื่อนั้นเอง วิลัยจึงได้เผยธาตุแท้ให้เฉิดเห็นว่าเธอเพียงต้องการแค่สมบัติของเฉิด เฉิดจึงต้องซมซานกลับมาหาท่านเจ้าคุณและเนียน เพื่อขอให้ทั้งสองให้อภัย ด้วยความรักของคนเป็นพ่อ ท่านเจ้าคุณก็พร้อมจะให้อภัย ในขณะที่เนียนก็ไม่ปฏิเสธรักเดียวของเธอ ทั้งคู่จึงได้ครองรักกันอย่างมีความสุข