โรแมนติก
บ้านทรายทอง (2499/1956) เป็นภาพยนตร์ชีวิตยอดเยี่ยม สีสด รักกระจุ๋มกระจิ๋ม หวานชื่น ซึ้งใจยิ่งกว่า สลักจิต ที่ เสรีภาพยนตร์ กล้ารับรองว่าดีจริง เจ้าพระยาราชาพิพิธ ต้นตระกูลพินิตนันท์ เจ้าของคฤหาสน์บ้านทรายทอง มีลูกชายสองคน คนโตคือ พระยาราชาพิพิธ เจริญรอยตามพ่อ ส่วน สุรพล ลูกชายคนรอง ไม่ยอมทำงานราชการจึงถูกตัดออกจากกองมรดก ภริยาของเจ้าพระยาฯ เป็นห่วงลูกชายคนเล็กจึงทำพินัยกรรมยกบ้านทรายทองให้เป็นสมบัติแก่สุรพล แต่พระยาราชาพิพิธไม่ยอมปฏิบัติตาม ยึดเอาบ้านทรายทองเป็นของตน สุรพลมีลูกชายชื่อ พนา นิสัยคล้ายตนเอง ขยันทำงานจนได้เป็น พระยาดุลยธรรมพินิจ พนาแต่งงานกับหญิงชาวบ้านและมีลูกสามคนคือ พจมาน พจนา และพจนีย์ ก่อนตายได้สั่งเสียให้พจมานไปอยู่กับ หม่อมพรรณราย ลูกสาวของพระยาราชาพิพิธที่บ้านทรายทอง หม่อมพรรณรายเป็นคนเห็นแก่ตัว มีบุตรกับหม่อมเจ้าสว่างวงศ์สี่คนคือ ม.ร.ว.ภารดี หรือ หญิงใหญ่ ม.ร.ว.ภราดา หรือ ชายกลาง ม.ร.ว. ภาวินี หรือ หญิงเล็ก และ ม.ร.ว. ภาณุทัต หรือ ชายน้อย หม่อมพรรณรายไม่อยากรับอุปการะพจมาน จึงร่วมกับหญิงเล็กกลั่นแกล้งพจมานมีเพียงหญิงใหญ่กับชายกลางที่คอยช่วยเหลือ แต่เมื่อชายกลางต้องไปทำงานต่างประเทศ หม่อมพรรณรายกับหญิงเล็กก็รวมหัวกันวางแผนทำร้ายพจมาน แต่กรรมตามสนอง เพราะทำให้ หม่อมเจ้าเอนก คู่หมั้นของหญิงเล็กเห็นธาตุแท้จึงขอถอนหมั้น พระยาราชาพิพิธซึ่งกำลังอยู่ในบั้นปลายชีวิตเริ่มรู้สึกผิดในสิ่งที่ตนเองทำไว้ จึงคิดจะคืนบ้านทรายทองแต่พจมานปฏิเสธและกลับไปหาแม่ที่อยุธยา เมื่อชายกลางกลับจากต่างประเทศจึงรีบลงเรือไปตามพจมาน และขอร้องให้พจมานเลือกว่าจะแต่งงานกับใครระหว่างเศรษฐีอยุธยาหรือหม่อมเจ้าอเนก แต่พจมานไม่ขอเลือกทั้งสองคนเพราะได้มอบหัวใจให้ชายกลางซึ่งคอยช่วยเหลือเธอมาโดยตลอด
เรื่องย่อ : ธาตุโลกีย์ (2499/1956) เพราะความแค้นฝังอก เมื่อรู้ว่าประจัน อารีพ่าย พี่ชายกำลังจะแต่งงานกับบังอร สาวเชียงราย เจิดและพรรคพวกจึงบุกไปลักพาตัวเจ้าสาวในคืนแต่งงาน ด้วยความอยากรู้อยากเห็นบังอรจึงไปค้นหีบเหล็กของเจิดและพบว่าในนั้นมีโกฏและเสื้อผ้าของผู้หญิงเจิดมาเห็นเข้าจึงเล่าความลับของตัวเองให้บังอรฟัง
10 ปีก่อน เจิดรักใคร่อยู่กับ ทับทิม และกำลังจะแต่งงานกัน แต่แล้วในคืนแต่งงาน เจิดต้องมาพบทับทิมกับประจันกำลังมีอะไรกัน จึงบันดาลโทสะฆ่าทับทิมตายทำให้ต้องถูกจำคุก เจิดผูกใจเจ็บจึงแหกคุกมาล้างแค้นประจัน เมื่อรู้ว่าประจันมาเป็นนายอำเภอที่เชียงรายจึงแอบกบดานอยู่ที่หมู่บ้านชาวกะเหรี่ยง
กะเรจอ หัวหน้าชาวกะเหรี่ยงได้ข่าวว่าประจันนำกำลังมาจับตัวเจิด จึงรีบมาบอกให้เจิดไปหลบในป่าเจิดจึงนำตัวบังอรไปด้วย ระหว่างทางหลบหนี บังอรจับไข้หนักทำให้เจิดเปลี่ยนใจพาบังอรกลับมายังหมู่บ้านและยอมมอบตัว ประจันจึงได้มีโอกาสอธิบายให้เจิดฟังว่าความจริงทับทิมเคยเป็นภรรยาของเขามาก่อน เจิดจึงคลายความแค้นและอยู่ที่หมู่บ้านกะเหรี่ยงต่อไป