2495

อยุธยาแห่งความหลัง (2495/1952)

ชายสามโบสถ์ (2495/1952) ว่าด้วยเรื่องราวความแค้นที่ยากจะระงับของ ผง ชายหนุ่มบ้านสามเรือนซึ่งกำลังบวชเพื่อทดแทนบุญคุณมารดา แต่เหมือนเทวดาจะกลั่นแกล้ง เมื่อ โรย หญิงคนรักถูกพ่อบังคับให้แต่งงานกับ เพียร เศรษฐีใหม่ ทรัพย์ ลูกน้องที่ภักดีรีบนำข่าวร้ายมาบอกผง เมื่อไม่อาจระงับโทสะได้ ผงจึงจำต้องสึกเพื่อมาชำระแค้น ทั้งสองรวบรวมสมัครพรรคพวกบุกไปทำลายเรือนหอของเพียรพินาศย่อยยับ สมุนของเพียรตามล่าตัวผงอย่างบ้าคลั่ง ผงพลาดท่าถูกฟันแผลฉกรรจ์จึงไปกบดานยังบ้านสร้าง 2 ปีผ่านไป โรยลอบเล่นชู้กับทรัพย์และหนีมาพึ่งใบบุญของกำนันบ้านสร้าง แต่เพียรก็ไม่ได้ยี่หระเพราะเวลานี้เพียรหมายมั่นจะเอา รื่น น้องสาวของโรยเป็นเมีย แต่รื่นได้มอบใจให้ผงไปแล้ว เพราะผงเป็นคนเดียวที่คอยออกรับแทนเวลาที่รื่นทำผิดตอนยังเด็ก แม้รื่นจะรู้ว่าผงเอ็นดูเธออย่างน้องสาวก็ตาม ข่าวลือว่าพระที่มาธุดงค์ปักกลดยังบ้านสามเรือนหน้าตาคล้ายผงได้แพร่สะพัดออกไป รื่นรีบจัดแจงนำอาหารไปบิณฑบาตและเล่าข่าวคราวของโรยและตนให้ผงฟัง ว่ากำลังถูกเพียรคุกคามอย่างหนัก ด้วยความแค้นแต่หนหลังจึงง่ายที่ผงจะตัดสินใจลาสึกอีกครั้งเพื่อหาทางช่วยรื่น เวลานี้โรยกำลังลำบากหนักเพราะหมดเงินจึงส่งจดหมายขอความช่วยเหลือจาก กำนันเพลิน ซึ่งเป็นพ่อ เพียรจึงยื่นข้อเสนอกับกำนันเพลินว่าจะรับโรยกลับมายังบ้านสามเรือนโดยมีข้อแม้ว่าจะขอรื่นเป็นเมีย แต่ผงมาชิงตัวรื่นไปได้ทัน ผงกับรื่นมีเวลาอันแสนสุขเพียงสั้นๆ ก่อนที่สมุนของเพียรจะตามตัวทั้งสองเจอและฆ่ารื่นตายต่อหน้าผง ผงอาละวาดหนักฆ่าเพียรและสมุนตายก่อนจะหันหน้าเข้าหาร่มกาสาวพัสตร์อีกครั้งเพื่อดับความเสียใจต่อการจากไปของรื่น