ท้าวกกขนาก

วารุณี (2498/1955) เมื่อร้อยกว่าปีมาแล้วมีคนตายที่บ้านของ จิต นักโบราณคดี ในตัวผู้ตายมีลายแทงกับกำไลข้างหนึ่งซึ่งเหมือนกับกำไลโบราณที่จิตมีอยู่ กำไลนี้มีลายสวัสดิกะสลักอยู่ ซึ่งเมื่อพันให้ตรงกันจะเกิดเป็นประกายไฟลุกขึ้น ตามลายแทงนั้นว่ากำไลนี้จะสามารถชุบชีวิตพระนางวารุณี ซึ่งถูกสาปเป็นหินอยู่ในถ้ำใต้ปราสาทหินพิมายให้คืนชีพขึ้นมาได้ จิตจึงชวนบุษบา น้องสาวและเชิด คนรักของบุษบาเดินทางไปปราสาทหินพิมายด้วยกัน โดยมีเมฆเป็นผู้นำทางผ่านดงพญาไฟ ระหว่างทางพวกเขาต้องเผชิญหน้ากับสิงสาราสัตว์ต่างๆ จิตและคณะถูกคนป่าพวกช่าย่าเหินซึ่งบูชาพระนางวารุณีจับตัว ปรากฏว่าแท้จริงแล้วเมฆเป็นหัวหน้าคนป่านั่นเอง เมฆสั่งประหารจิตแต่เชิดมาช่วยไว้ได้ เมื่อทั้งหมดเดินทางต่อจนถึงปราสาทหินพิมายก็เกิดแผ่นดินไหว แต่ในที่สุดก็สามารถหาทางเข้าถ้ำได้ และได้พบกับพระนางวารุณีซึ่งนอนเป็นหินอยู่บนแท่น จิตใช้กำไลวิเศษชุบชีวิตพระนางทำให้พระนางฟื้น และเล่าอดีตเมื่อหนึ่งพันปีก่อน ผู้ที่ไปตายบ้านจิตก็คือ ขุนพลกัมพุช ซึ่งกลับชาติมาเกิดและพยายามชุบชีวิตพระนางแต่ไม่สำเร็จ ทันใดนั้น ก็เกิดแผ่นดินไหวขึ้นทำให้หินถล่มมาปิดทางเข้าถ้ำ พระนางวารุณีวิ่งกลับไปหาร่างของขุนพลฯ ที่เป็นหิน แต่เพดานถล่มลงมาทับพระนางเสียก่อนพระนางบอกทางออกให้จิต เชิด และบุษบาก่อนจะสิ้นลมหายใจ