ดอยรักดอยร้าง

ดอยรักดอยร้าง (2491/1948) สุเทพ เป็นจิตรกร ซึ่งเดินทางมาพักผ่อนที่บ้านพระยาพิพัฒน์ที่เชียงใหม่เนื่องจากมีอาการเจ็บตา เช้าวันหนึ่ง สุเทพไปเดินตลาดแล้วรู้สึกประทับใจในความงามของแม่ค้าขายดอกไม้ จึงเข้าไปทำความรู้จัก เธอมีชื่อว่า เอื้องคำ อาศัยอยู่กับแม่สองคนที่เชิงดอยสุเทพรักเอื้องคำอย่างจริงใจจึงไปสู่ขอกับแม่เอื้องคำ และพามาอยู่ที่กรุงเทพ พระยาบุรินทร์ โกรธมากที่สุเทพเอาหญิงไม่มีชาติตระกูลมาเป็นภรรยา จึงประกาศตัดพ่อลูก สุเทพพาเอื้องคำไปเช่าห้องอยู่อย่างอัตคัด และตรากตรำทำงานหาเงินมาเลี้ยงดูครอบครัว อาการเจ็บตาจึงกำเริบเอื้องคำไปขอร้องให้พระยาบุรินทร์ช่วย พระยาบุรินทร์ยื่นข้อเสนอว่าจะช่วยก็ต่อเมื่อเอื้องคำออกไปจากชีวิตของสุเทพ เอื้องคำตอบตกลงเพราะมองไม่เห็นหนทางอื่นหลังจากกลับไปที่เชียงใหม่ เอื้องคำส่งจดหมายมารายงานเจ้าคุณว่าทำตามที่ขอแล้ว เจ้าคุณจึงไปรับสุเทพกลับมาอยู่บ้านเพื่อรักษาตา สุเทพเข้าใจว่าเอื้องคำจากไปเพราะรังเกียจที่ตัวเองจน จึงยอมแต่งงานกับ พรรณีตามที่พระยาบุรินทร์จัดการ แต่แล้วเขาก็ได้พบจดหมายของเอื้องคำที่ส่งมาถึงเจ้าคุณ จึงได้รู้ความจริง สุเทพรีบไปเชียงใหม่เพื่อตามหาเอื้องคำ สภาพบ้านซึ่งเคยเต็มไปด้วยดอกกุหลาบไม่มีเสียแล้ว เอื้องคำป่วยเป็นโรคปอด ส่วนแม่เฒ่าได้เสียชีวิตแล้ว สุเทพอยู่เคียงข้างคอยดูแลเอื้องคำ ทั้งๆ ที่ตัวเองยังไม่หายดีทำให้ตาบอดสนิท อาการของเอื้องคำทรุดหนักและเสียชีวิตในที่สุด