สารคดี
The Last Breath of Sam Yan (2566/2023) เดือนมิถุนายน 2563 สำนักงานจัดการทรัพย์สิน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีคำสั่งให้ย้ายศาลเจ้าแม่ทับทิม สะพานเหลืองออกจากพื้นที่ เพื่อก่อสร้างตึกสูงแทน รวมทั้งฟ้องเรียกค่าเสียหาย 4.6 พันล้านบาทผู้ดูแลศาล นำไปสู่ แฮชแท็ก #saveศาลเจ้าแม่ทับทิม และการเคลื่อนไหวเพื่อปกป้องลมหายใจสุดท้ายของพื้นที่ทางประวัติศาสตร์โดยผู้คนในละแวกและนิสิตนักศึกษา (ที่มา : housesamyan)
เรื่องย่อ : Scala ที่ระลึกรอบสุดท้าย (2565/2022) หลังจากสยามและลิโด้ โรงภาพยนตร์แบบสแตนอโลนสองโรงแรกในสยามสแควร์ได้หายสาบสูญไปในเปลวเพลิงเมื่อนานมาแล้ว สกาลากลายเป็นโรงภาพยนตร์แบบสแตนอโลนแห่งสุดท้ายในกรุงเทพฯ ที่ยังคงเปิดอยู่จนกระทั่งการมาถึงของโควิด 19 ในปี 2020 ไม่นานหลังจากการฉายภาพยนตรเ์รื่องสุดท้าย สกาลาประกาศว่าจะมี การรื้อถอน อนันตา ฐิตานัตต์ ผู้กำกับและตากล้องของสารคดีเรื่องนี้ เป็นลูกสาวของอดีตพนักงานคนหนึ่งด้วย ได้เริ่มเอากล้องเข้าไปสำรวจสกาลา ขณะที่กำลังรื้อถอนชิ้นส่วนสำคัญ ๆ และต้องเผชิญกับความทรงจำเกี่ยวกับตัวเธอเองจากปากของเหล่าพนักงานสกาลา อดีตเพื่อนร่วมงานของพ่อเธอ ที่มารวมตัวกันเพื่อทำหน้าที่สุดท้ายของพวกเขา ซึ่งก็คือการรื้อถอนสถานที่ทำงานของพวกเขาเอง
เรื่องย่อ : Worship บูชา (2565/2022) ภาพยนตร์สารคดีที่ก้าวข้ามพรมแดนทั้งทางภูมิศาสตร์และจิตวิญญาณของประเทศไทย เปิดสัมผัสสู่ห้วงพลังแห่งศรัทธาและความเชื่อที่ขีดเส้นชีวิตผู้คนจากทุกภาคทั้งเหนือจรดใต้ ภาพยนตร์ที่ห่อหุ้มผู้ชมไปกับควันธูปเทียนบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในพิธีทำบุญไล่ผีสาง สวดภาณยักษ์ ผีตาโขน ขอหวยพญานาคคำชะโนด พญาเต่างอย รอยพระพุทธบาทเขาคิชฌกูฏ แห่นาคโหด บุญบั้งไฟ ม้าทรงกินเจภูเก็ต และร่วมสำรวจเส้นแบ่งระหว่างความเลื่อมใสกับงมงาย ความขลังกับฟุ้งเฟ้อ ของชาวบ้าน ชาวนา พระ ร่างทรง มัคนายก และมวลเหล่าสาธุชน ที่มาร่วมสร้างเป็นภาพบันทึกทางมานุษยวิทยาของประเทศไทย
เรื่องย่อ : ชั้นหนึ่ง First Grade (2565/2022) “ชั้นหนึ่ง” หรือ “First Grade” เป็นภาพยนตร์สารคดี ที่พาคนดูไปทำความรู้จักความสำคัญและโลกมหัศจรรย์ของเด็กปฐมวัย ที่ต้องการการปกป้องดูแลอย่างเข้าอกเข้าใจ ผ่านหลากหลายมุมมองของพ่อแม่ ครู นักวิชาการ และผู้เชี่ยวชาญด้านการศึกษาปฐมวัย ก่อนที่จะพาคนดูไปเยี่ยมชมห้องเรียน ป.1 ของเด็กจาก 8 โรงเรียน ในต่างที่ ต่างศาสนา ต่างระบบการศึกษา เพื่อถ่ายทอดภูมิทัศน์ทางการศึกษาไทยที่ส่งอิทธิพลต่อพัฒนาการของเด็กปฐมวัย ซึ่งถือเป็นช่วงวัยที่สำคัญที่สุดในการวางรากฐานของชีวิตมนุษย์ หลากหลายชีวิตตัวน้อย ๆ เหล่านี้กำลังย่างก้าวแรกเข้าสู่โลกของการศึกษา คำถามสำคัญคือ “การแข่งขันในระบบการศึกษาไทย ส่งเสริมหรือทำลายความมหัศจรรย์ในตัวเด็กกันแน่ ?” จึงอยากเชิญชวนผู้ชมทุกท่านมาค้นหาคำตอบร่วมกันว่า เราจะสร้างพื้นที่ปลอดภัยสำหรับการเรียนรู้ เพื่อส่งเสริมเด็กปฐมวัยให้เติบโตอย่างเต็มศักยภาพได้อย่างไร
เรื่องย่อ : Come and See เอหิปัสสิโก (2564/2021) สำรวจอย่างเป็นกลางถึงมุมมองต่าง ๆ ต่อเหตุการณ์ในปี 2560 เมื่อพระธัมมชโย อดีตเจ้าอาวาสวัดพระธรรมกาย ได้ถูกกล่าวหาว่าเข้าไปมีส่วนเกี่ยวพันกับคดียักยอกทรัพย์สหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนคลองจั่น ผ่านการสัมภาษณ์ฝ่ายสนับสนุน และฝ่ายต่อต้าน รวมถึงสัมภาษณ์มุมมองของนักวิชาการที่มาตั้งข้อสังเกตต่อปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น ซึ่งสะท้อนถึงรากฐานความเชื่อ ความศรัทธา และหาคำตอบถึงบทบาทของศาสนาและความเชื่อในสังคมไทย งานวิทยานิพนธ์จบการศึกษาระดับปริญญาโทของณฐพล บุญประกอบ ด้าน Social Documentary Film ที่ School of Visual Arts นครนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา เล่าเรื่องราวว่าด้วยความขัดแย้งระหว่างวัดธรรมกายกับฝ่ายรัฐ ที่เกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2560 หลังจากมีการกล่าวหาว่าวัดมีส่วนเกี่ยวข้องในคดีฟอกเงินและรับของโจรจากสหกรณ์ยูเนี่ยนคลองจั่นมูลค่า 1,400 ล้านบาท นำมาซึ่งการถกเถียงอย่างกว้างขวางทั้งในเรื่องคดีความ คำสอน หลักการ รวมไปถึงเบื้องหลังความร่ำรวยมหาศาลของวัดพระธรรมกาย ที่มาที่ณฐพล บุญประกอบ เลือกนำเรื่องราวของวัดธรรมกายมาเป็นงานวิทยานิพนธ์จบการศึกษา คือ มีเพื่อนของณฐพลไปบวชตอนมัธยม แล้วรู้สึกว่ามีความน่ากลัว เพราะวัดธรรมกายดูแปลก เหมือนซีรีส์หนังสือการ์ตูนญี่ปุ่น ทเวนตี้เซนจูรี่บอย รวมกับตอนทำงานวิทยานิพนธ์แล้วได้เห็นข่าวที่พระนั่งสมาธิเพื่อขัดขวางตำรวจที่จะเข้าไปตรวจสอบวัดธรรมกาย เลยตัดสินใจทำสารคดีเรื่องนี้
เรื่องย่อ : School Town King แร็ปทะลุฝ้า ราชาไม่หยุดฝัน (2563/2020) เรื่องราวของ บุ๊ค (ธนายุทธ ณ อยุธยา) วัย 18 ปีและ นนท์ (นนทวัฒน์ โตมา) วัย 13 ปี เด็กหนุ่มที่ไม่สามารถปรับตัวให้เข้ากับระบบการศึกษา ไม่ว่าจะเป็น การยืนตรงเข้าแถวเคารพธงชาติ ท่องค่านิยม 12 ประการ รวมทั้งหลักสูตรการเรียนการสอนที่เน้นแต่ความสำเร็จเชิงวิชาการก็ยิ่งผลักให้เด็กเรียนไม่เก่งอย่างพวกเขาขาดความสนใจในชั้นเรียน หลังเลิกเรียนทั้งสองเดินกลับบ้านซึ่งตั้งอยู่ใน ชุมชนสลัมคลองเตยแล้วเริ่มแร็ปเพื่อสะท้อนปัญหาความเหลื่อมล้ำที่กำลังเผชิญอยู่โดยหวังว่าการแร็ปจะช่วยยกระดับพวกเขาออกจากความยากจนได้
เรื่องย่อ : ติดถ้ำ The Caved Life (2563/2020) ปฏิบัติการช่วยเหลือทีมฟุตบอลหมูป่าติดถ้ำหลวงปี 2561 คือ ความสำเร็จของการกู้ภัยยากที่สุดในโลก คือ ความสำเร็จด้วยความศรัทธาที่ยิ่งใหญ่ มันถูกกล่าวขานทั่วโลก ถึงพลังความรักของมนุษยชาติ แต่ 2 ปีผ่านไป เรื่องราวต่าง ๆ กำลังถูกลืม ผู้คนอีกมากมายที่อยู่รอบบริเวณขุนน้ำนางนอนก็ถูกลืม สำหรับพวกเขาแล้ว ชีวิตยังเหมือนติดอยู่ในถ้ำ ถ้ำที่ดูคล้ายจะโปร่งแสง แต่ออกมาไม่ได้… ผ่านสารคดีสี่เรื่องคือ นักฟุตบอลหมายเลข 0, น้ำวน, ปางหนองหล่ม, ใกล้แต่ไกล
เรื่องย่อ : 100 Times Reproduction of Democracy (2563/2020) 100 Times Reproduction of Democracy เป็นการตั้งคำถามต่อการถือครองลิขสิทธิ์ในผลงานศิลปะที่สามารถผลิตซ้ำได้อย่าง “ภาพยนตร์” ว่าเป็นของผู้ให้ทุน ผู้สร้างภาพยนตร์ ผู้ชมภาพยนตร์ หรือนักสะสมผลงานศิลปะ โดยตั้งคำถามคู่ขนานไปกับการถือครองลิขสิทธิ์ในประชาธิปไตยของประเทศไทยว่าเป็นของรัฐบาล ทหาร หรือประชาชน
เรื่องย่อ : กระบี่ ๒๕๖๒ (2563/2020) กระบี่สำหรับชาวโลก คือเมืองท่องเที่ยวที่เต็มไปด้วยทรัพยากรอันงดงาม และสำหรับใครบางคน มันบรรจุความทรงจำและบาดแผล …เขาคือดาราที่หวังจะแวะมากระบี่เพื่อทำภารกิจแล้วจากไป แต่มันกลับเปิดประตูสู่ประวัติศาสตร์อันยิ่งใหญ่กว่าที่คิด ส่วนเธอนั้นมาเพื่อค้นหาความจริงของชีวิตแต่กลับได้เผชิญหน้ากับอดีตแสนเจ็บปวด
เรื่องย่อ : เดี่ยวด้านใน + เนื้อกับหนัง (2563/2020) “เดี่ยวด้านใน”: หนังที่จะพาคุณไปพบกับอีกด้านหนึ่งของ อุดม แต้พานิช ความเป็นศิลปินของเขาพร้อมที่จะสร้างสรรค์และทำลายมันอย่างเด็ดเดี่ยว เพื่อให้เกิด ‘สิ่งใหม่’ อยู่เสมอ
“เนื้อกับหนัง”: หากคุณรู้สึกว่า Samui Song ไม่มีสมุยสำหรับเธอ ของ เป็นเอก รัตนเรือง เป็นหนังที่น่าค้นหา ขอเสนอ สารคดีบันทึกเบื้องหลังการทำหนังเรื่องดังกล่าว ในแบบที่คุณจะกลับไปดู ไม่มีสมุยสำหรับเธอ ใหม่แบบไม่เหมือนเดิม
เรื่องย่อ : บันทึกป่าของหมอหม่อง (2563/2020) บรรจงวาดและจดบันทึกมาสามสิบกว่าปี ฟังดูไม่น่าเป็นหนังเลย แต่แทนที่จะเป็นการฟังเล็คเชอร์ เรากลับเคลิบเคลิ้มและเพลิดเพลิน เพราะผู้ที่พาเราไปเดินป่าด้วยภาพเขียนคนนั้นคือ รังสฤษฎ์ กาญจนะวณิชย์ หรือ ‘หมอหม่อง’ นักอนุรักษ์, นักดูนก และศิลปินธรรมชาติ ที่หลายคนคุ้นเคย นอกจากพรสวรรค์ในการเล่าเรื่องประสบการณ์ และความรักที่เขามีต่อโลกนี้อย่างจริงใจและลึกล้ำ ความงดงามของภาพเขียนที่เปี่ยมด้วยสเน่ห์และมากฝีมือ ประกอบกับเสียงนกนานาชนิดที่เขาเลียนแบบได้อย่างแม่นยำ ให้ความรู้สึกเหมือนกำลังดูการ์ตูน เพียงแต่ว่า ภายใต้พื้นผิวอันสดใสน่ารักนี้มีความเศร้า เพราะสุดท้ายมันคือเรื่องคอขาดบาดตาย, การสูญพันธุ์, การอยู่รอดของธรรมชาติและของเราเอง ผ่านสายตาของความรักและความงาม (อลิศกินเห็ด) ถ่ายทำ-ตัดต่อ-กำกับ : อิ๋ง กาญจนะวณิชย์ นำแสดง : รังสฤษฎ์ กาญจนะ
เรื่องย่อ : ดินไร้แดน Soil Without Land (2562/2019) จายแสงล่อด ชายหนุ่มชาวไทใหญ่จากรัฐฉาน อาศัยอยู่ในหมู่บ้านผู้ลี้ภัยระหว่างชายแดนพม่าและภาคเหนือของประเทศไทย จายแสงล่อดต้องทิ้งครอบครัวของเขาไว้ข้างหลังและไปเรียนรู้การเป็นทหาร โดยที่มีหน้าที่ในการต่อสู้เพื่ออำนาจอธิปไตยและการปลดปล่อยของชาวไทใหญ่จากอำนาจทหารพม่าไปตลอดชีพ
เรื่องย่อ : follow เกาะติดชีวิตไอดอล (2562/2019) นี้ หนังล้อเลียนสื่อเซลฟี่อันแม่นยำเรื่องนี้ ซึ่งนำแสดงโดยฝูงเด็กมากฝีมือที่ใฝ่ฝันอยากเป็นดารา มีสีสันและรสชาติเหมือนลูกกวาดสีรุ้งชามโต แต่ลูกกวาดที่ว่านี้ มีความแหลมคมแฝงอยู่ - มันอาจเป็นใบมีดโกนก็ได้ ที่ชาวบ้าฮาโลวีนร่ำลือกัน ว่ามีคนฝังเอาไว้กลางแท่งช็อคโกแล็ตแจกเด็กกิน ‘เกาะติดชีวิตไอดอล’ ไม่ใช่ ‘บั๊กซี่มาโลน’ นี่ไม่ใช่หนังเด็กเล่นแต่งตัวเป็นผู้ใหญ่ เขาเป็นตัวเขาเอง ที่จริงใจหนึ่งก็ไม่อยากให้เด็กมันเล่นเป็นธรรมชาติขนาดนั้น ไม่อยากให้หนังดูสมความเป็นจริงร่วมสมัยขนาดนี้ “ทำไมหนูไม่ทำการบ้าน?” – “หนูติดธุรกิจของหนูอยู่” – “ธุรกิจอะไร?” – “ก็ธุรกิจมูวี่สตาร์ไง” “เด็กหญิงเจนโลกตอบอย่างงุนงงที่ต้องถาม” ผู้ร้ายตัวจริงคือบรรดาผู้ใหญ่ (ราวนักเป่าปี่พาทย์ไพเพอร์แห่งแฮมลิน จากเทพนิยายที่มีการล้างแค้นพ่อแม่ด้วยการเป่าปี่พาเด็กทั้งเมืองเต้นตามเสียงเพลง หายเข้ากลีบภูเขาไปตลอดกาล) รวมทั้งเอเย่นต์ที่ทำเป็นเท่ (โย่!) เข้าแก็งค์เด็กๆ ซึ่งผู้กำกับ อภิชิต รัตนพงษ์ เล่นเองได้อย่างน่าขนลุกในความเหนือกว่าอย่างหมูๆ ผู้ใหญ่ชวนสยองเหล่านี้ค่อยกระตุกเชือกให้เด็กเต้น เพื่อผลประโยชน์ของตัวเอง ให้เด็กชิงดีชิงเด่นกัน เหมือนหุ่นเชิด เหมือนตุ๊กตา
เรื่องย่อ : นคร - สวรรค์ (2562/2019) หลังจากบ้านเกิดไป 5 ปี เอย ก็เดินทางกลับนครสรรค์หนึ่งสัปดาห์เพื่อร่วมพิธีศพของแม่ ปากน้ำโพเป็นดินแดนที่เชื่อว่าจะสามารถนำวิญญาณผู้ตายไปสู่สรวงสวรรค์ได้ และในเช้าวันนั้น เอยก็ได้ล่องเรือลำเดียวกันกับครอบครัว บิดา เพื่อนเก่า และความทรงจำในอดีตของเธอ เพื่อลอยอังคารเถ้ากระดูกของมารดา
