นิทรา-สายัณห์ (2493/1950) พนัส หนุ่มนักเรียนนอก กำลังตามหาภรรยาที่หายตัวไปอย่างไร้ร่องรอย จนกระทั่งหลงทางไปเจอกระท่อมร้างแห่งหนึ่ง เจ้าของกระท่อมเป็นชายร่างสูงหน้าตาเหี้ยมเกรียมออกมาต้อนรับ และเล่าความหลังให้พนัสฟังว่า ในอดีต คุณพระรัฐกิจ อาศัยอยู่กับ เอื้อมพร ลูกสาวสองคน วันหนึ่งมีชายชื่อ สายัณห์สุรวิษิฐ ท่าทางเลื่อนลอยเดินทางมาและบอกว่าอยากออกป่า คุณพระฯ จึงให้เขาพักอยู่ที่กระท่อมและตั้งชื่อว่า "กระท่อมสายัณห์" เอื้อมพรไม่เคยมีความรัก เมื่อได้มาอยู่ใกล้ชิดสายัณห์จึงตกหลุมรักอย่างง่ายดาย สายัณห์เล่าเรื่องราวในอดีตของตัวเองให้เอื้อมพรฟัง เขาเคยมีคนรักชื่อ นิทรา สมัยเรียนด้วยกันที่มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์ เคยสัญญากันไว้ว่าจะแต่งงานกันเมื่อจบการศึกษา แต่เมื่อถึงเวลาเข้าจริงๆ นิทรากลับไปแต่งงานกับพนัสตามที่ผู้ใหญ่จัดการ นิทราให้สัญญากับสายัณห์ว่าจะมาพบสายัณห์ในวันที่ 31 มกราคมอีกสามปีข้างหน้า เหตุนี้เองสายัณห์จึงหนีมาอยู่ต่างจังหวัดเพื่อเยียวยาจิตใจ สายัณห์เริ่มมีใจให้เอื้อมพร แต่อยู่มาวันหนึ่งมีโทรเลขมาจากนิทรา สายัณห์จึงรีบไปกรุงเทพ ก่อนจะกลับมาที่บ้านคุณพระฯ อีกครั้งพร้อมนิทรา เอื้อมพรเสียใจมาก สายัณห์เองก็เสียใจไม่แพ้กันที่ทำร้ายความรู้สึกของเอื้อมพร นิทราเริ่มระแคะระคายพฤติกรรมของทั้งสอง ก็รู้สึกเสียใจที่ตัวเองเป็นต้นเหตุทั้งๆ ที่ตัวเองก็ไม่สามารถตัดใจจากครอบครัวของตัวเองได้ ในวันที่สายัณห์ไปทำธุระในเมือง นิทราจึงจบปัญหารักด้วยการฆ่าตัวตาย สายัณห์มาพบเข้าขาดใจตายตามนิทราไป เอื้อมพรถือสันโดษนับจากนั้นเป็นต้นมา กว่าพนัสจะรู้สาเหตุที่ภรรยาหายตัวไปเวลาก็ผ่านไปแล้ว 20 ปี